Piąty element

Przygotowania są zwiastunem fiaska – czytamy w zbiorze opowiadań „Za kogo ty się uważasz” Alice Munro*. W okresie podejmowania noworocznych postanowień, planowania i zbierania sił, cytat ten wydaje się cokolwiek niestosowny. Nie jest on jednak myślą przewodnią ekstrawaganckiej filozofii zarządzania, lecz intelektualną prowokacją.

Brytania w drugiej połowie V wieku była nękana przez wojownicze plemiona zamieszkujące dzisiejszą Szkocję. Król Vortigern, dysponując marną siłą militarną, wpadł na doskonały pomysł uratowania swych ziem i rozprawienia się z wrogami raz na zawsze. Starannie się doń przygotował – zaczął korumpować wojowników saksońskich, by stworzyć profesjonalny oddział najemników. Zebrani w kupę Saksoni szybko zorientowali się, że stanowią siłę zbrojną przewyższającą siłę miejscowych wojsk. Zaprosili więc swoich krewnych i znajomych, po czym bez trudu opanowali Brytanię z przyległościami. Wkrótce całe wyspy znalazły się pod ich panowaniem.

To oczywiste, że każda aktywność wymaga przygotowania, ponieważ każda aktywność potrzebuje  takich lub innych zasobów, przemyślenia sprawy i wielu innych elementów. Równie oczywiste jest, że ze wszystkim można przesadzić. Nadmiar rozsądku zabije entuzjazm. Rozbudowane zbieranie danych – wygasi zapał. Zbytnie skupienie na ryzyku przeobrazi się w tchórzostwo. W tym przypadku dodatkowo  popełniany jest błąd polegający na nieuwzględnieniu, że może przydarzyć się coś, czego nawet nie jesteśmy w stanie wymyślić. Coś gorszego, niż ryzyko o zerowym prawdopodobieństwie wystąpienia. Jego nowy rodzaj: ryzyko piątego wymiaru.

Czynnik Nieprzewidywalności UF (unpredictability factor).

Ponieważ czynnika UF nie da się ująć w ramy klasycznego zarządzania ryzykiem, temat ten oczekuje na nowe narzędzie. Przed ISO (International Organization for Standardization) stoi zatem zadanie gruntownej aktualizacji normy ISO 31 000 lub jej całkowitej likwidacji.

Kto wie, czy to właśnie czynnik UF nie jest odpowiedzialny za to, że nasze coroczne plany czasami układają się według następującego schematu:

• rok 2022: zostanę abstynentem
• rok 2023: nie będę pił alkoholu częściej niż raz w miesiącu
• rok 2024: nie będę pił alkoholu przed godziną 17.00
• rok 2025: nie będę spóźniał się na spotkania AA

 

*kanadyjska pisarka, laureatka nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 2013 roku

Tomasz Wachowicz